“Painting is like life, If you get your values right,
The rest is easy.”
“Painting is like life,
If you get your values right,
The rest is easy.”
Van al die grondbeginsels is toonwaardes die heel belangrikste. As jy toonwaardes kan bemeester is jou kans om ‘n suksesvolle skildery te maak soveel beter.
Die beginsel is eenvoudig en wanneer jy dit verstaan sal jy nooit weer dieselfde na ‘n foto of skildery kyk nie, want dan het jy geleer om in vorm en vlakke te van lig en donker te kan sien.
Toonwaardes word gebruik met perspektief, dit help om illusie van diepte in skilderyte skep. Toonwaardes is deel van hoe om kleure te meng en te gebruik. En toonwaardes help om vorm aan verskillende onderwerpe te gee.
Wanneer daar nie ‘n variasie van toonwaardes in ‘n kunswerk is nie, werk die kunswerk nie. Daar is ‘n verskil tussen variasie in kleur en variasie in toonwaarde.
Variasie in toonwaarde beteken om dieselfde kleur te gebruik, maar in verskillende tinte en skakerings.
Koffiekuns is ‘n prettige manier om toonwaardes te oefen.
In die fokus punt sal hoë toonwaardes gebruik word, en sterk kontras tussen lig en donker. Met ‘n landskap sal in die agtergrond lae toonwaardes gebruik word om die illusie van diepte te skep. Dieselfde beginsel word gebruik met stillewes en portrette.
Variasie in die intensiteit van lig veroorsaak lig en skadu. Toonwaarde verwys na ‘n spesifieke variasie van lig en skadu. Die toonwaardes varieer van lig tot donker en kan in ‘n skaal ingedeel word. Byvoorbeeld nr 1 die heel ligste kleur tot by nr 9 die heel donkerste kleur. Daar is honderde skakerings van gryse, van wit tot by swart, maar vir praktiese doeleindes beperk ons die aantal wat ons in ‘n skildery/skets gebruik.
Dit is noodsaaklik om toonwaarde te verstaan. Dit help nie om te kyk na toonwaardeskaal en te sê jy snap dit, dit is belangrik om te observeer en te leer om kleurvlakke te kan vertaal in toonwaardes. Deur toonwaardes te gebruik lyk jou
skildery drie-dimensioneel. Daarom help dit jou om daaroor meer te leer en gee dit vir jou ‘n goeie basis.
Die manier hoe lig visueel die onderwerp beïnvloed, skudu en ligvlakke skep is wat ons toonwaardes noem.
Oefening:
Maak vir jou ‘n toonwaarde skaal. Druk gaatjie in elke vlak. Gebruik dit om jou kunswerk se toonwaardes mee te evalueer.
Is jou donker dele donker genoeg?
Is daar genoeg kontras tussen lig en donker in die fokuspunt?
Het jy van die ligte dele verloor?
Is al die toonwaardes in die selfde kategorie?
Met die toonwaarde skaal is dit maklik om foute op te spoor.
Hoe kan jy toonwaardes makliker sien?
1. Maak jou oë skrefies. So word lig en donker dele beklemtoon.
2. Gebruik jou foon of digitale camera en neem ‘n swart/wit foto.
3. As jy van gewone foto uit ‘n tydskrif werk kan jy ‘n swart/wit fotostaat maak.
Swart / wit foto help om beter die toonwaardes te kan onderskei
Wat beteken hoë en lae toonwaardes?
Ons praat eerder van hoë en lae toonwaardes as van lig of donker. Wanneer die ligte toonwaardes dominant is in ‘n skildery is dit in hoë toonwaardes geskilder. So kan jy ook kleure in intensiteit vergelyk. Bruin se toonwaarde is laer as geel s’n. Rooi se toonwaarde is hoër as pers. Deur wit by ‘n kleur te voeg word die toonwaarde hoër, word die kleur ligter en noem ons dit ‘n tint. Deur swart by te voeg word die toonwaarde laer, die kleur donkerder en noem ons dit ‘n skakering. Om kleure se toonwaardes te verlaag kan die komplementêre kleur ook gebruik word.
Hoe kan jy dit oefen om dit beter te verstaan?
• Gebruik slegs gryse in verskillende toonwaardes en doen ‘n paar klein sketsies van verskillende onderwerpe, landskap, stillewe, portret.Werk met 2B, 4B en 6B potlode.
• Gebruik ook houtskool om grys toonwaardes te oefen.
• Ink, koffie en waterverf kan ook gebruik word vir verskillende oefensketse.
• Maak ‘n paar skilderye slegs in swart, wit en grys of gebruik ‘n monochrome palet. Dit gee vir jou geleentheid om onderwerp, komposisie, vorm en toonwaarde te oefen.
Lig en skadu:
Om lig te sien het ons skadu nodig. Lig en skadu komplementeer mekaar. Hulle kan nie sonder mekaar nie. Hoe sterker die kontras, hoe skerper die lyn tussen lig en skadu. As daar minder kontras is sal die lig nie helder lyk nie.
Oefening:
Let op na skaduwees in verskillende lig variasies en omgewings. Kyk na die wolke in ‘n helderblou sonnige lug, probeer om die verskillende toonwaardes te sien. Kyk na ‘n swart fluweel lap en probeer lig en skadu dele identifiseer